Karol Olbracht Habsburg. Trzeci właściciel browaru.
Karol Olbracht Habsburg odziedziczył dobra żywieckie, a wraz z nimi Browar w Żywcu na mocy testamentu swojego ojca, który rozdzielił posiadane dobra pomiędzy dzieci. Był on gospodarzem Żywiecczyzny przez dość krótki, lecz wyjątkowo burzliwy okres w jej historii.
Arcyksiążę Karol Olbracht był trzecim z rodziny Habsburgów, po Albrechcie Fryderyku i Karolu Stefanie, właścicielem dóbr żywieckich. Na mocy testamentu spisanego przez zmarłego w 1933 r. Karola Stefana, majątek rozdzielono między jego dzieci. Najstarszemu, Karolowi Olbrachtowi, przypadła największa jego część – ziemia żywiecka. W skład majątku wchodził Arcyksiążęcy Browar w Żywcu, którym zarządzał do 1939 r. Tak krótki czas wystarczył, by Karol Olbracht zapisał się nie tylko jako świetny zarządca browaru, ale również jako dobry gospodarz całych dóbr żywieckich.
![](https://grupazywiec.pl/wp-content/uploads/sites/5/2023/06/731ecdcc7e_500_karol_olbracht.jpg)
Urodził się 18 grudnia 1888 r. w mieście Pula, na terenie dzisiejszej Chorwacji. Nie posiadamy zbyt wielu informacji na temat jego najmłodszych lat. Wiemy, że wychowywany był zarówno w sposób tradycyjny, pod kątem umiejętności wojskowych jak i nowoczesny, uczył się wielu języków i pobierał prywatne nauki. Wszystkie zdobyte umiejętności i doświadczenia zaprocentują w przyszłości.
W czasie I wojny światowej Karol Olbracht walczył w szeregach armii austro-węgierskiej, jednak jego serce biło zawsze najmocniej dla Polski. Miał kiedyś powiedzieć: „Moje pochodzenie jest niemieckie, moim macierzystym językiem jest język niemiecki, ale jestem obywatelem polskim i uważam się za Polaka”. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę został pułkownikiem Wojska Polskiego. Zasłynął m.in. jako dowódca 16 brygady artylerii, obrońca Twierdzy Grudziądz oraz uczestnik wojny polsko-bolszewickiej. W 1920 r. poślubił szwedzką arystokratkę Alicję Ancarcrona, wdowę po hrabim Ludwiku Badenim, który był posłem Cesarsko Królewskiej Monarchii Austro-Węgierskiej.
W 1939 r., gdy wybuchła II wojna światowa, ponownie zgłosił się do wojska, jednak ze względu na wiek i stan zdrowia nie został przyjęty. Wspierał więc obronność kraju na inne sposoby, głównie poprzez pomoc finansową. Podarował 21-ej Dywizji Piechoty Górskiej dwa ciężkie karabiny maszynowe, a w ramach obrony cywilnej, żywieckie szkoły wzbogaciły się dzięki niemu o kilkadziesiąt masek gazowych. Przyczynił się do budowy umocnień polowych w okolicach Węgierskiej Górki, której żarliwa obrona w pierwszych dniach wojny mocno wpłynęła na dalsze losy kampanii wrześniowej.
W konsekwencji odmowy podpisania niemieckiej listy narodowościowej, w listopadzie 1939 r., został aresztowany przez Gestapo. Przebywał w cieszyńskim więzieniu do sierpnia 1941 r. W wyniku tortur stosowanych przez nazistów doznał poważnego uszczerbku na zdrowiu. Majątek arcyksięcia został zagarnięty przez III Rzeszę, a z czasem znacjonalizowany przez komunistów.
Karol Olbracht Habsburg po wojnie na krótko zamieszkał w Krakowie, ostatecznie wyjechał do Szwecji, gdzie zmarł w 1951 r.
Karol Olbracht przeszedł do historii browaru i ziemi żywieckiej głównie za sprawą swoich czynów w czasie II Wojny Światowej. A jego działania i decyzje miały znaczący wpływ na dalszą historię regionu.
Źródła: Tracz A., Błecha K.,Ostatni krol Polski. Karol Stefan Habsburg, Wyd. Bonimed, Żywiec 2012, Tracz A.,m Błecha K., – Księżna. Wspomnienia o polskich Habsburgach, Wyd. Bonimed, Żywiec 2009, Grodziski S., Habsburgowie, Zakład im. Ossolińskich, Wrocław 1998, Chłopczyk H., Alicja Habsburg – Księżna – Partyzant w: Habsburgowie żywieccy i ich siedziba w Żywcu, red: Rączka Z., TMZŻ 2009, Huzar B., Habsburg Karol Olbracht Lotaryński (1888–1951) arcyksiążę austriacki, pułkownik Wojska Polskiego, w: Słownik biograficzny Żywiecczyzny t. I, red. A. Urbaniec, Żywiec 1995, Spyra A.,Zwierzyna G., 150 lat Browaru Żywiec – Tradycja i nowoczesność w: materiały własne Grupy Żywiec.