Karol Korn – cesarsko-królewski radca budowlany
Arcyksiążęcy Browar w Żywcu od początku istnienia był uznawany za perełkę architektury. Ogromną w tym zasługę miał główny architekt Habsburgów – Karol Pietschka. Po jego śmierci browar wciąż wymagał rozbudowy, a niektóre budynki rekonstrukcji. I tutaj na scenie dziejów pojawia się kolejny wybitny architekt, o którym niewiele wiemy.
Karol Korn, architekt żydowskiego pochodzenia, urodził się w Wadowicach w 1852 roku, ale nawet sama data jego narodzin wśród części historyków rodzi wątpliwości i uznawana jest za niepewną. Powodem tego jest fakt, iż pierwszym osadnikiem żydowskim w tym mieście był Baruch Thieberg, który uzyskał pozwolenie na osiedlenie dopiero w roku 1864. Bez wglądu do metryki nikt nie jest w stanie sprecyzować dokładnie ani miejsca ani daty urodzin Karola Korna.
Karol Korn uczęszczał początkowo do szkoły w Opawie. Był absolwentem Politechniki w Karlsruhe i Uniwersytetu w Wiedniu. Tam ukończył studia pod kierunkiem wielkich i znanych wiedeńskich architektów. Był asystentem w Szkole Technicznej w Brnie, a później w Bielsku.
XIX wiek to okres rewolucji przemysłowej, a Habsburgowie byli otwarci na wdrażanie nowych technologii i testowanie wynalazków. Karol Korn znakomicie wpisał się w te trendy. Oprócz wspaniałych budynków mieszkalnych zaprojektował również rozbudowę jednego z najnowocześniejszych wówczas zakładów przemysłowych – Arcyksiążęcego Browaru w Żywcu. Browar od zawsze przykuwał uwagę odwiedzających miasto. Na pocztówkach wizerunki zakładu zajmowały honorowe miejsce. Spośród wielu projektów nowych budynków zakładu oraz rekonstrukcji już istniejących na największą uwagę zasługują przede wszystkim budynek administracyjny, warzelnia, drożdżownia, silos, fermentownia oraz dom mieszkalny dla pracowników. Poza autorskimi projektami Karol Korn rozbudował piwnice fermentacyjne i suszarnię oraz przekształcił część istniejącej słodowni na restaurację.
Pierwszym miastem kojarzonym z Karolem Kornem jest Bielsko-Biała, o której mówi się „Mały Wiedeń”. Tutaj, w jego biurze projektów, powstały plany niemal połowy budynków miasta. Najznamienitsze kamienice przy głównej ulicy (obecnie ul. 3 Maja) są właśnie jego dziełem. Budynek poczty, bielski dworzec kolejowy czy dzisiejszy Hotel Prezydent wzniesiony na cześć cesarza Franciszka Józefa I, który to nadał architektowi zaszczytny tytuł cesarsko-królewskiego radcy budowlanego – to wszystko projekty, które zapewniły Karolowi Kornowi nieśmiertelność. Podobnie jak jego dzieła umiejscowione w Żywcu.
Architekt zmarł w 1906 r. w wieku 54 lat i został pochowany w rodzinnym grobowcu na bielskim cmentarzu żydowskim. Pozostawił firmę budowlaną, którą kierował jeden z trzech synów – Felix Korn. Firma działała pod nazwą „Karol Korn” Budowlana SA i realizowała jego projekty przez cały okres międzywojenny. Talent architektoniczny odziedziczyli również kolejni potomkowie Karola Korna.
Odwiedzając Arcyksiążęcy Browar w Żywcu lub Muzeum Browaru warto rozejrzeć się wokół i docenić niezwykły kunszt lokalnego architekta, który pozostawił po sobie w regionie ogromny dorobek, a jednocześnie pozostaje tajemnicą dla współczesnych badaczy.
Źródła: Kachel J., Karol Korn mało znany, w: W Bielsku Białej – magazyn samorządowy nr. 4/2017, Wiewióra D., Karol Korn: budowniczy miasta, Oficyna Drukarsko-Wydawnicza A, Bielsko Biała 2016, Krajewski J., Spacerem po Cygańskim Lesie, Stowarzyszenie Olszówka, Bielsko – Biała 2013, Janoszek E., Architektura Przemysłowa Bielska i Białej w latach 1806-1939, Wydział kultury i sztuki Urzędu Miejskiego w Bielsku Białej, Tołbast M., Żydowscy architekci w kształtowaniu oblicza miast Śląska Cieszyńskiego, w: www.cejsh.icm.edu.pl, Łabądź J.W., Cesarsko-królewski radca, w: https://www.bielsko.biala.pl/kalendarz/artykuly/43/cesarsko-krolewski-radca, Firlej D., Próba rekonstrukcji architektury Arcyksiążęcego Browaru w Żywcu z lat 1852-1939 na podstawie wybranej ikonografii, w: https://www.zywiecinfo.pl/historia/arcyksiazecy-browar-w-zywcu.