Pierwsze karty pocztowe
Każdy z nas dostał kiedyś pocztówkę z wakacji od znajomych lub rodziny. Jednak historia kart pocztowych zaczęła się od czegoś znacznie ważniejszego niż pozdrowienia z miejsc wypoczynku – kiedyś były one niezbędnym elementem prowadzenia przedsiębiorstwa, między innymi browaru!
Historia karty pocztowej jest znacznie krótsza od dziejów piwa, ale od samego początku związała z nim losy. Pierwsze karty korespondencyjne pojawiły się w 1869 roku na terenie Austro-Węgier. Początkowo służyły jedynie do przekazywania korespondencji służbowej, a do roku 1875 można było je wysyłać tylko w granicach tego kraju, w którym zostały wydane. W 1899 roku Arcyksiążęcy Browar w Żywcu wydał swoją pierwszą kartę pocztową. Pierwotnie służyła ona do przesyłania krótkiej korespondencji i nie zawierała ilustracji ani zdjęć. Nietypowym efektem ewolucji pocztówek jest pewien fenomen wśród dawnych pocztówek – wiele zachowanych pocztówek z tego początkowego okresu ukazuje korespondencje umieszczoną na jej kolorowej stronie, co mogło wynikać z przyzwyczajeń nadawców. Pocztówka jako karta korespondencyjna spełniała często funkcję dokumentu służbowego – za jej pomocą potwierdzano zamówienia, wysyłano upomnienia dla klientów itp. Zawierała także informacje o producencie i jego produktach m. in. rodzajach dostępnych piw. Dopiero z upływem czasu karta pocztowa zaczęła pełnić też funkcję tradycyjnej pocztówki, którą kojarzymy obecnie z tego typu korespondencją, wówczas na pocztówkach zaczęły pojawiać się zdjęcia browaru. Tego typu karta pocztowa stanowiła materiał reklamujący browar i jego lokale, miasto Żywiec oraz rodzinę arcyksiążęcą. W tej grupie znalazły się również pocztówki wydawane z okazji jubileuszów browaru, uczestnictwa w wystawach piwnych, a także wersje świąteczne.
Wraz ze wzrostem popularności kart pocztowych o zróżnicowanych wzorach swoje cenne zbiory zaczęli tworzyć kolekcjonerzy tzw. filokartyści. Lata 1900-1914 to czas gwałtownego rozwoju tej gałęzi sztuki, które zostały nazwane „złotym wiekiem pocztówki”. Kolekcję oryginalnych kart pocztowych pochodzących z Żywca można zobaczyć w Muzeum Browaru.
Kupując pocztówkę w nadmorskim kurorcie warto następnym razem zastanowić się nad niezwykłą historią tego nietypowego sposobu przesyłania korespondencji na odległość oraz ścisłego ich związku z piwem.
Karta pocztowa – korespondencyjna z 1899. Przedstawia główne oddziały produkcyjne browaru.
Pocztówka z 1909 roku przestawiająca Arcyksiążęcy Browar w Żywcu.
Źródła: Spyra A., Zwierzyna G. Tradycja Piwowarskie Żywiecczyzny, Browar Żywiec na przestrzeni 150 lat, 2006. Żywiec na dawnej pocztówce, Monika Ćwikowska.